Veelgestelde vragen
De figuur werd in 1850 door de Amsterdamse leraar/schrijver Jan Schenkman beschreven en afgebeeld in het boekje Sint Nicolaas en zijn knecht. De knecht is duidelijk afgebeeld als een Afrikaanse man of een man met Afrikaanse roots. Tegen het einde van de 19de eeuw werd het verhaal door volwassenen uitgebeeld en gingen volwassene zich uitdossen als Sinterklaas en Zwarte Piet, die laatste met zwarte schmink, soms met een masker en een ‘page kostuum’, de uitdossing van zwarte bedienden/huisslaven. De kleding die Zwarte Piet tegenwoordig draagt is afkomstig van de zwarte bedienden/slaven die in Europa van de 17de tot 19de eeuw in rijke huishoudens veelal als statussymbool aanwezig waren.
Zwarte Piet bestaat dus sinds 1850 hoewel er een vermelding is van een zwarte man die Pieter-me-knecht werd genoemd die in 1828 in het huis van een Italiaanse koopman in Amsterdam snoep rond strooide. Er waren ook andere begeleiders van Sinterklaas die niet zwart waren en Sinterklaas liep in sommige delen van Nederland uitgedost als wild figuur en ook met zwartgemaakt gezicht, lawaaimakend en angstaanjagend door de straten rond 5 december. Tot in de 20ste eeuw wordt Sinterklaas op sommige plekken vergezeld door een figuur die geen Afrikaanse man moet voorstellen: een duivel, een schoorsteenveger of een zwerver figuur.
Zwarte Piet is een figuur die stamt uit de tijd dat zwarte mensen (meestal jongens) in Nederland ofwel slaven waren of via de slavernij in Nederland kwamen als bedienden. Deze figuur wordt uit- en afgebeeld als raciale karikatuur: pikzwarte huid (soms bruin) aangezette lippen, oorbellen (onderdeel van de uitdossing van zwarte bedienden/huisslaven), kroeshaar pruiken en veelal jolig gedrag.
Zwarte Piet is een vorm van blackface. Deze traditie was halverwege de 19de eeuw bekend in Nederland en werd middels film in het begin van de 20ste eeuw van de VS naar Europa geëxporteerd. In het begin van de 20ste eeuw werden uit- en afbeelding van Zwarte Piet steeds karikaturaler.
Zoals gezegd: de zwarte bediende waar Zwarte Piet op is gebaseerd stamt uit de tijd van slavernij. Deze geschiedenis wordt hiermee gebagatelliseerd en geridiculiseerd, vooral omdat de relatie tussen Zwarte Piet en de slavernij wordt ontkend of verdraaid (‘Sinterklaas bevrijde slaven en uit dankbaarheid bleven ze bij hem).
Huidskleur en slavernijgeschiedenis zijn geen gepast kostuums voor een nationaal kinderfeest.
De eerste kritiek stamt uit 1930 en is daarna nooit verstomd. Zowel witte als zwarte Nederlanders hebben zich ingezet voor verandering.
Natuurlijk niet. Zwarte Piet moet afgeschaft worden.
Natuurlijk niet. Onwetendheid is geen racisme. Maar als je met de kennis van nu blijft vieren met zwarte piet, mag je het zelf invullen.
Kinderen leren wat racisme is. Denken dat zwarte mensen altijd leuk en vrolijk zijn, draagt bij aan het denken in stereotypes. Veel zwarte kinderen vinden Zwarte Piet helemaal niet leuk. Daar komt nog bij dat het op grote schaal voorkomt dat zwarte mensen, volwassenen en kinderen, voor Zwarte Piet worden uitgemaakt.
Curaçao is een land binnen het koninkrijk der Nederlanden. De zwarte mensen die er wonen zijn de nazaten van tot slaaf gemaakte Afrikanen die er door de Nederlanders werden verhandeld. Als er nazaten van die zwarte slaven zijn die het geen probleem vinden om zich te verkleden als historische bediendes/slaven, is dat voor veel mensen (ook op Curaçao) pijnlijk. Het is het gevolg van het koloniale slavernij project dat Caribisch Nederland was.
De meerderheid van zwarte Nederlanders wil verandering en het percentage alle Nederlanders dat tegen verandering is, krimpt. Verder bestaat er geen sociale verandering die vanuit de meerheid begon. het begint altijd met een kleine groep die steeds groter wordt naarmate mensen bewuster raken.
Kinderen geloven in de magie van de uitdossing en de context. De onherkenbaarheid is een drogreden: kinderen herkennen ook de mensen onder de zwarte schmink maar ze willen geloven.
Kinderen kunnen prima omgaan met verandering. In Amsterdam zijn er geen verwarde kinderen gemeld na de laatste intocht, Het zijn de volwassenen die in paniek raken.
Er zijn prima nieuwe versies ontwikkeld.
Wij vragen iedereen om samen met ons de straat op te gaan, maar we snappen dat dit om verschillende redenen niet voor iedereen haalbaar is. Echter als je niet met ons de straat op kan, zijn er tal van initiatieven die je zelf kunt ondernemen. We zetten een aantal ideeën op een rij hoe je KOZP en de ‘Zwarte Piet is Racisme-campagne’ kunt ondersteunen:
- Het allerbelangrijkste: Lees je in over waarom zwarte piet racistisch is via: De Geschiedenis van Sint & Piet.
- Sluit je aan bij een van de lokale groepen van KOZP. HIER vind je een lijst van de steden en plaatsen. Mocht jouw gemeente niet in het rijtje voorkomen, willen wij jou verzoeken om contact met ons op te nemen, om samen met jou en anderen een lokale groep op te zetten. Samen staan wij sterk en zullen wij niet stoppen, totdat ook jouw gemeente zwartepiet-vrij is.
- Ondersteun de campagne met jouw skills/beroep. Ben je een tekenaar, vertaler, beveiliger, onderzoeker, onderwijzer, fotograaf, cameraman, communicatie specialist, event organizer, fondsenwerver, social media moderator, ICT’er of heb je een andere (professionele) achtergrond waarmee je een bijdrage denkt te kunnen leveren, neem contact met ons op.
- Ga in gesprek met familieleden, vrienden en collega’s over de schadelijke impact van zwarte piet. Heb je daar hulp bij nodig? Stuur ons een mailtje en we helpen je graag.
- Weiger deelname aan een viering waar zwarte piet onderdeel van uitmaakt.
- Ga met je kinderen naar intochten zonder zwarte piet en houdt ze thuis op 5 december wanneer zwarte piet onderdeel uitmaakt van de viering op school.
- Boycot en / of dien een klacht in bij bedrijven die zwarte piet nog steeds gebruiken in hun bedrijf of reclame.
- Gebruik sociale media om je stem te laten horen voor een Sinterklaasviering zonder racisme en schaamte.
- Zorg voor een zwarte piet-vrije viering bij jouw op werk, sportvereniging, buurtcafé, winkelcentrum, op de school/ crèche / naschoolse opvang (van je kind) etc.
- Schrijf een brief aan: de politieke partij waarop je hebt gestemd, jouw oude basisschool, jouw burgemeester, het intochtcomité van jouw stad/plaats.
- Boycot winkels en sponsoren van sinterklaasintochten met zwarte pieten.
- Like de Facebookpagina’s ‘Zwarte Piet is Racisme’, ‘Stop Blackface’ en onze Instagram account
- We verwelkomen ALLE inspanningen, ideeën en strategieën die ons zullen helpen ons doel te bereiken en bijdragen aan de strijd tegen anti-zwart racisme. Elke actie die jij onderneemt, klein of groot, willen we graag weten. Informeer ons via kozwartepiet@gmail.com.
- We verwelkomen ook suggesties, feedback of andere bijdragen.
Kick Out Zwarte Piet (KOZP) heeft nooit subsidies, geld of andere middelen voor haar activiteiten ontvangen van de Nederlandse overheid. Wij zijn een grassroots actiegroep, binnen de Zwarte Piet is Racisme-campagne, die onafhankelijk en geheel naar eigen inzicht en naar eigen vrijheid handeld. Alle kernleden van KOZP, coördinatoren en vrijwilligers zetten hun tijd en energie onbetaald in voor een racisme vrije samenleving.
De protesten en andere acties worden mogelijk gemaakt door donaties, financiële giften, crowdfunding en heel veel creativiteit. Met de verkregen donaties worden materiaalkosten, advocatenkosten, bijeenkomsten, trainingen, reiskosten en consumpties van vrijwilligers bekostigd.
KOZP verwelkomt financiële giften, zolang deze giften niet gedoneerd worden met als doel de koers (mede) te bepalen. De koers wordt bepaald door de kernleden, in overleg met de lokale coördinatoren.
Alle kinderen hebben recht op een omgeving waarin zij niet met racistische stereotype beelden, die hun zelfbeeld aantasten, worden geconfronteerd. Het zijn volwassenen die zwarte piet in stand houden. Onze demonstraties tijdens de Sinterklaasintocht zijn dan ook gericht op de aanwezige volwassenen, de intochtcomités, de gemeenten en de sponsoren van de intocht. Onze demonstraties tijdens de Sinterklaasintocht zorgen ervoor dat het Sinterklaasfeest een feest wordt voor álle Nederlandse kinderen.
Het recht om te demonstreren is een fundamenteel mensenrecht en een recht dat is vastgelegd in de Nederlandse Grondwet. Het meemaken van demonstraties door kinderen is ook van belang voor een gezonde maatschappelijke ontwikkeling. Dit draagt bij aan het ontwikkelen van inzicht in de werking van de democratische samenleving en de rechten die burgers hebben en kunnen uitoefenen. De schade die kinderen oplopen tijdens een intocht met racistische stereotypering van zwarte mensen is vele malen groter dan wanneer kinderen hun grondrechten in de praktijk zien worden uitgeoefend.
Elk excuus en elke beschuldiging dat ‘de kinderen de dupe worden van ons protest’ is misplaatst en bedoeld om Zwarte Piet in stand te houden, zonder rekening te houden met de Nederlandse kinderen en volwassenen die elk jaar bewust gediscrimineerd worden. Kinderen worden de dupe van racisme. Zij worden niet de dupe van mensen die opkomen voor een racismevrije intocht.
