Zwarte Piet bestaat dus sinds 1850 hoewel er een vermelding is van een zwarte man die Pieter-me-knecht werd genoemd  die in 1828 in het huis van een Italiaanse koopman in Amsterdam snoep rond strooide. Er waren ook andere begeleiders van Sinterklaas die niet zwart waren en Sinterklaas liep in sommige delen van Nederland uitgedost als wild figuur en ook met zwartgemaakt gezicht, lawaaimakend en angstaanjagend door de straten rond 5 december. Tot in de 20ste eeuw wordt Sinterklaas op sommige plekken vergezeld door een figuur die geen Afrikaanse man moet voorstellen: een duivel, een schoorsteenveger of een zwerver figuur.