De figuur werd in 1850 door de Amsterdamse leraar/schrijver Jan Schenkman beschreven en afgebeeld in het boekje Sint Nicolaas en zijn knecht. De knecht is duidelijk afgebeeld als een Afrikaanse man of een man met Afrikaanse roots. Tegen het einde van de 19de eeuw werd het verhaal door volwassenen uitgebeeld en gingen volwassene zich uitdossen als Sinterklaas en Zwarte Piet, die laatste met zwarte schmink, soms met een masker en een ‘page kostuum’, de uitdossing van zwarte bedienden/huisslaven. De kleding die Zwarte Piet tegenwoordig draagt is afkomstig van de zwarte bedienden/slaven die in Europa van de 17de tot 19de eeuw in rijke huishoudens veelal als statussymbool aanwezig waren.